Hofburg'tan Saç Ayağı Ülkeler Üçgenine. Slav Azınlıkların Avusturya'daki Burgenland Hırvatları'ndaki Yıllık Toplantısı

17.Kasım tarihinde, Burgeland Hırvatları'nın Avusturya'nın Viyana/Bec kentindeki kültür merkezi olan Hrvatski Centar'da yapılan etkinliğin açılışına Avrupada'ki Slav Azınlıklardan 30'dan fazla temsilci katılmıştır. HKD-Burgenland Hırvat Kültür Derneği Başkanı Stanko Horvath, Hrvatski Centar'dan Gabriela Karal-Novak ve AGSM Sözcüsü Angelika Mlinar 12 farklı ülkeden gelen misafirleri selamlamıştır.

FUEN'e üyele olan Slav Azınlıkların 25.Açılışı çerçevesinde yapılan Lydia Novak'ın yazdığı bir kitabın tanıtımıyla birlikte (Güney Slavlı Viyana: Güney Slav Dilleri ve Kültürlerinin günümüz Viyana'sında Görünürlüğü ve Varlığı, Murinda Jakusa, Katharina Tyran Yayınevi) ev sahibi azınlığn mevcut durumuna genel bir bakış edinilmiş oldu. Günün kapanışını, çok dilli müzik grubu ''Idemo'' nun verdiği etkileyici konser teşkil etti.

Ertesi günün programında, bu yılki seminerin en can alıcı noktalarından biri olan, Avusturya Politikasının adeta kalbine yapılan bir ziyaret vardı. Kendisi de bizzat Kärtnerli olan Yeşiller Partisi parlamenteri Olga Voglauer, dinleyicilerinin nezdindeki sözleriyle adeta kapıları aralayarak ''Sözkonusu olan husus, azınlıkları muhafaza etmek değil, bilakis onları geliştirmektir. Azınlıklar, görünürlüğe ihtiyaç duymaktadır ve iki dillilik gayet tabi bir şey olmalıdır'' dedi. Avrupa'daki Slav azınlıklara ait 30'dan fazla temsilci geçtiğimiz Cuma günü Avusturya Parlamentosu'nun merkezi olan Viyana Hofburg'a misafir olarak, orada partilerin halk grupları ve azınlık sözcüleriyle fikir teatisinde bulunmuştur.

Bir Burgenland Hırvatı olan Nikolaus Berlakovich, (ÖVP) politikanın dil ve eğitim becerilerini teşvik ederek, böylelike gençlerin azınlık dillerini öğrenmesinin sağlanması gerektiğini ifade etti. İlgili, azınlık medyasına destek verilmesinin ve dijitalleşmenin teşvikine ilişkin uygulamanın sürekli kontrol edilmesinin önemli bir görev olduğunu dile getirmiştir. Michael Bernhard ise, ''Azınlıklar ya doğrudan veya dolaylı olarak asimileden etkilenmektedir. Onlar kendi öz yönetimini kendileri sağlamalıdır. Gelecek için kendilerini güçlendirmeleri açısından bu önemli bir adımdır'' ifadesini kullanmıştır.

Parlamento ziyaretini takiben seminerin ikinci gününde Avusturya-Macaristan ve Slovakya ülkeleri üçgeninde bulunan ve içinde Burgenland Hırvatlarının yaşadığı üç ayrı köye bilimsel bir ziyaret yapıldı. Burada, arka perdesi ihtisas bilgileriyle donatılmış ev sahibi azınlığın nezaretindeki konsantre bir kültür programı gerçekleştirildi. Grup ilk molasını, iki dilli tabelaların görüntülendiği Avusturya'nın Neudorf beldesinde verdi.

Burgenland Hırvatı olan Peter Tyran, Neudorf beldesinde iki dilli belde tabelalarının   oluşumunu açıklıyor.

Bunu takiben, Macaristan'daki azınlık teşvikinin sevindirici bir örneği olan Bezenye ziyareti yapıldı. Bizzat bir çoğunluk mensubu olmasına rağmen Hırvat Azınlığı örnek alınırcasına destekleyen  bayan belediye başkanı öz yönetim  prensibini açıkladı. Sonuç itibariyle orada bulunan katılımcılar,  dil çeşitliliğinin sunulduğu, ve içinde bir çok farklı ulusa mensup insanı barındırması itibariyle  kendine benzer bir diğer yer arayan Slovakya'nın Cunova Köyü hakkında ilginç  bir fikir edinmiş oldular.  Kültür evinde, Taburizza adlı geleneksel hırvat çalgısıyla sunulan müzik eşliğinde  yenilen tipik bir yerel akşam yemeği ile program son buldu.

Halk gruplarının azınlık okul ve medyası, yerleşim mahallerinin dışında kalan, örneğin Viyana gibi bir metropolde nasıl hayatta kalabilmektedir ? AGSM Semineri'nin üçüncü gününün gündemini işte bu konu oluşturdu. Burgenland Azınlık Eğitim İşleri Daire Yönetmeni Karin-Vukman-Artner konuşmasında '' Karşı karşıya kaldığımız sorun, evlerindeki konuşmanın giderek azalması nedeniyle oluşan çocuk ve gençlerin dil yeteneği kaybıdır. Bunlar okula gitmeğe başladığında, hırvat dilini başından itibaren otomatik olarak, yani aynen bir yabancı dil gibi, öğrenmektedirler'' şikayetini dile getirmiştir. Yani metodik olarak Almanca ve Hırvat Dili arasında kalarak, adeta bir nevi ''diller banyosu'' içersine atlanmış olmaktadır. Bu, uygun okullarda tamamen Hırvatça dil ortamının olması anlamına gelmektedir.

Viyana'daki Hırvatlar, Viyana'nın ''Kamensky-Okulu'' gibi içersinde iki dilli tedrisatın üst dil seviyesinde uygulanmasını başaran kurumlara gıpta ile bakmaktadırlar. Okul Derneği Başkanı Karl Hanzl, ''Müşterek Hedef Gayet Açık ve Seçik olarak -Dilin Muhafaza Edilmesi – olmalıdır'' demiştir.. Adıgeçen, çocuklarını sistem içinde tutabilmeleri konusunda ebeveynleri ikna edebilmek için, gerekli bünyesel değişikliklerden de söz ederek, ''İşte bu metropoller ile taşra arasındaki farktır. Şehirde her yerde diğer imkanları bulmak mümkündür'' ifadesinde bulunmuştur.

Cumartesi günkü Çalışma Oturumları sırasında katılımcılar azınlıkların kentlerdeki bünyeleri hakkında fikir teatisinde bulundular.

''Novi Glas'' adlı özellikle genç görüşlere ait kritik seslere yer veren magazin dergisinden Konstantin Vlasits ile ORF-İzleyici Meclis'in Halk Grubu Temsilcisi Josef Buranits Avusturya'daki Hırvat azınlık medyası hakkında genel bilgiler vererek, ''Jurnalist olarak çalışabilecek ve çalışmak isteyen insanları bulmak zor'' serzenişinde bulundular.

Seminerin son bölümünde Slav Azınlığın durumu, geçtiğimiz yıldaki etkinlikler ve AGSM'nin gelecekteki faaliyetleri yer aldı. Bu konuda, Slav Azınlıkların son yıllar zarfında ve de FUEN dahilinde çok aktif oldukları ve başta, dokuz Slav ekibinin katıldığı ve azınlığın idrak edilmesi açısından bir çok insan tarafından başarılı addedilen EUROPEADA olmak üzere bir dizi aktiviteye misafir olarak katıldığı tespit edildi. Sonucunda AGSM Sözcüsü Angelika Mlinar oy birliği ile göreve yeniden seçildi ve Çalışma Grubunun bir dahaki 2023 Yılı Toplantısının ev sahipliğine, Hırvatistan'daki Sırp Azınlık seçilmiş oldu.

Slav Azınlıkları FUEN-Çalışma Grubunun 25.Semineri Federal Almanya Cumhuriyeti İçişleri ve Anayurt Bakanlığı'nın teşvikiyle gerçekleştirilmiştir.

FUEN Üye Organizasyonlarından Hırvat Kültür, Eğitim ve Politika Hırvatistan Merkezi (Hrvatski centar) ve Hırvatistan Burgenland Kültür Derneği (HKD) ve de HAK-Hırvatski Akademi Kulubü Gençlik Organizasyonu'na yaptıkları iyi işbirliği için candan şükranlarımızı sunarız.

Fotoğraflar: Laszlo Mihaly/FUEN