Slav Azınlığı'nın 28. Semineri ''Barış Labaratuvarı'' Avrupa Kültür Başkenti Gorizia'da Gerçekleşti

Bir zamanlar aileleri birbirinden ayıran sınır bugün artık bir buluşma noktası oldu. Ve, Avrupa'daki azınlık haklarına gösterilen suskunluk sona ermek zorunda kaldı. FUEN üyesi Slav Azınlıkları Çalışma Topluluğu'nın (AGSM) 20. ila 25.Kasım 2025 tarihleri arasında, sınırlar ötesi ikiz kentleri olan Gorizia (İtalya) ve Nova Gorica'da gerçekleştirilen  28.Seminerinin odak noktalarını işte bu mesajlar teşkil etti.

FUEN tarafından ve yerel Sloven organizasyonlar olan Svet Slovenskih Organizacij (SSO), Slovenska kulturno-gospodarska zweza (SKGZ) ve Slovenska Skupnost (SSk) ile işbirliği içersinde gerçekleştirilen bu seminerde, tüm Avrupa'daki AGSM üye organizasyonlarından Avrupa Kültür Başkenti (GO!2025) vesilesiyle gelen kadın ve erkek toplam 30 temsilci iştirak etti.

FUEN Başkan Yardımcısı ve aynı zamanda AGSM Sözcüsü Dr. Harmut S.Leipner açılışta yaptığı konuşmasında yörenin sembolik önemini vurgulayarak, ''Gorizia bizlere, azınlık haklarının ve sınırlar ötesi işbirliğinin gerçek anlamda neler ifade edebildiğini göstermektedir'' dedi ve devamla ''Bu  topluluk, bir sınırı buluşma noktasına   ve zor bir hikayeyi beklentilerle dolu bir geleceğe dönüştürmüştür'' ifadesini kullandı.

Dr.Leipner bu yerel başarıya karşın, azınlık haklarının Avrupa düzeyinde gösterdiği duraklamaya işaret ederek, Minority SafePack adlı halk girişimine karşı çıkılmasına ve devam edegelen Geoblocking sorununa atıfta bulundu. Adıgeçen,  ''Azınlıklar Avrupa'nın gündeminde yer almıyor, işte bu karşılaştığımız  en büyük sorundur'' lkazını yaptı ve ''Dijital sınırlar bize bir zamanlar var olan fiziki sınırlar kadar aynı zararı ermektedir'' dedi.

Eyalet meclis Salonundaki.resmi açılış ise siyasi katılımcılık ve yasal korumaya ilişkin sorulara ayrıldı.

Gorizia Belediye Başkanı Rodolfo Ziberna ise; sınırın işbirliğine bir sembol yarattığını görmekle birlikte, politik adımların yokluğuna vurgu yaptı. Ona göre; İtalyan Parlamentosu'nda Sloven Azınlık için tek bir sandalyenin garanti altına alınması bile, geleceğe matuf atılacak gerekli bir adım olup, azınlıklar böyle bir koruma hakkını talep etmeliydi.

İtalya Parlamentosu Senatörü Tatjana Rojc, Trieste'deki Narodni Dom Kilisesi'nin sembolik olarak  iade edilmesinin Sloven Azınlığa karşı yapılan etik bir jest olarak telakki etmekle birlikte, politik temsil hakkındaki endişelerini de  aynı zamanda açıkladı. Adıgeçen, İtalyan Parlamenterler sayısında gidilen azaltmanın, Friaul-Julisch Bölgesi temsilciler adedinde % 40 oranında bir eksikliğe sebebiyet verdiğini belirtti ve ''Amaç, temsil durumunun yasayla düzenlenmek zorunda olmasıdır. Gerek Slovenya ve gerekse İtalya Başkanı bunu desteklemektedir'' dedi.

Slovenya Cumhuriyet Devlet Sekreteri Vesna Humar, Slovenya'nın kendi yurtdışındaki vatandaşlarına gösterdiği  angajmanının altını çizerek, ülkenin, yurtdışında yaşayan 500.000'den daha fazla vatandaşına mahsus kendi bakanına sahip olan  az sayıdaki Avrupa ülkelerinden biri olduğunu belirtti ve ''Bizler azınlık haklarına sadece sahip olmakla yetinmeyip, bu hakları müremadiyen  geliştirmeye devam etmek zorundayız'' dedi.

Anılan seminer, Avrupa Kültür Başkenti GO! Ruhu ile sıkı bütünleşmişti. GO!2025 Direktörü Mjo Lorbek, işbu sınırlar ötesi projeyi bir nevi ''Barış Labaratuvarı'' olarak tanımlayarak, Avrupa Parlamentosu Kültür Komisyonu'nun  bunu kısa bir süre önce kültür başkentine en mükemmel örnek  olarak tanımladığına atıfta bulundu.

Friaul-Julisch Venetien Bölge Maclisi'nden Marko Pisani ise; işbu bölge etkinliğinin ''Geleceğe yönelik on yıllık bir adım atma'' imkanına katkı sağladığını eklemekle birlikte, Sloven Toplumunun Bölge Meclisinde hala bir sandalyesinin garantisi olmadığına dikkat çekti.

Panele katılan Kadın ve Erkek Temsilciler üç gün boyunca, İtalya'daki Sloven Azınlığın eğitim, medya ve ekonomisini müzakere ettiler.  Program, Gorizia'daki Slovenya Yüksekokul Merkezi'ne ve Belediye Başkanı Marjan Drufovka ile Briski Gric Kültür Merkezi ile buluştukları Steverjan/San Floriano del Collio Köyü'ne yapılan bir ziyareti de içermekteydi. Bu vesileyle birlikte, bölgenin gelecekteki en büyük projesi, yani, Slovenya ve Friaulişe FUEN üye organizasyonlarınca Friaul-Julisch Venetien'de düzenlenecek olan  EUROPEADA 2028 Etkinliği, böylece tanıtılmış oldu.

Seminer, Kültür Başkentleri içinden geçerek gerçekleştirilen  ve Bölgenin zengin koro geleneği ile kutlanılan ''Cecilijanka 2025'' etkinliğiyle son buldu.

28.AGSM Semineri açıkça ortaya koymuştur ki; Avrupa'daki politik durum giderek karmaşık bir hal almakla birlikte, Sloven Azınlıkları arasındaki dayanışma önemli bir güç olarak kalmaya devam etmektedir. Dr. Leipner'in açılış konuşmasında da tespit ettiği üzere; ''Atılan köprüler mütemadiyen bakıma muhtaçtır. Önümüzdeki iş henüz tamamlanmamıştır ve hiç bir zaman olmadığından daha da acildir''

AGSM, mahallinde net bir açıklamada bulunmuştur:

''FUEN üyesi AGSM, Sırp Azınlığına karşı Hırvatistan'da yapılan son şiddt olayı nedeniyle endişe duymaktadır. Bizler, tüm üye organizasyonlarımızın yanında ve  onlarla dayanışma içindeyiz. Ve Milliyetçiliğin her türlü formuna karşıyız. 

Avrupa Rüyası'nın, ardında sadece acı, sefalet ve çaresizlik bırakan karanlık süreçlerin taklitçileri tarafından yerle bir edilmesine gelin  izin vermeyelim''.

Çalışma Topluluğu  Sözcüsü Dr. Hartmut Leipner seminer sırasında  görevine  yeniden seçilmiştir.

Slav Azınlıkları Çalışma topluluğu (AGSM) 1996 yılında kurulmuş olup, FUEN bünyesinde mevcut en büyük çalışma topluluğudur. Daha fazla ilgi için lütfen agsm.fuen.org. Adresine başvurunuz.