Fransızca Katalanca'ya Tercih Edildi: Mahkeme, Bölge Diline Karşı Hayal Kırıklığı Yaratan Bir Karar Verdi

Fransa'nın Kuzey Katalonya Bölgesi'nde bundan böyle Katalanca sadece 2.tercih olarak yer alacak ve Fransızca ilk planda kullanılacak. Montpellier İdari Mahkemesi işte bir süre önce verdiği kararla buna karar vermiş oldu. Katalan dili ve kültürünü güçlendirme doğrultusunda çaba veren Plataforma per la Llengua adlı organizasyonun görüşünce bu durum, Bölge ve Azınlık Dilleri Avrupa Şartnamesi'ni ihlal eden bir karardı.

Katalanya, İspanya ve Fransa devlet topraklarında yer alan bir bölgedir.Sözkonusu karar, düzenleyici politika yönünden Fransa'ya ait olan Kuzey Katalonya'daki yerel meclisleri ilgilendirmektedir. Elna, Portvendres, Tarerac, Els Banys ve Sant Andreu de Sureda Yerel Meclislerinde şimdiye kadar yürütülen uygulamaya göre; oturumlarda konuşulan katalanca dili müteakiben Fransızca'ya tercüme edilmekteydi. Mahkeme şimdi bir kural bahanesiyle buna mani olmak istemektedir.  İleri sürülen argümana göre: Fransızca'nın ''Önceliği'' ihlal edileceğinden Katalan dil kullanımı anayasaya mugayirdir.

FUEN kuruluşumuzun bir üye organizasyonu  olan Plataforma per la Llengua bu işlem karşısında öfkelenerek, Fransiz Hükümeti'nden Avrupa Bölgesel ve Azınlık Dilleri Şartnamesi'ni (ECRML) derhal onaylamasını ve Kuzey Katalonya Bölgesi'nde Katalancayı resmi dil yapmasını talep etmiştir. Anılan organizasyon aynı zamanda Fransa Anayasa'sında ''Bölgesel Dillerin'' ''Fransa'nın Mirası'' olduğuna dikkat çekmektedir. Konuyla ilgili olarak 11.Mayıs 2023 tarihinde yayımlanan bildiride; eğer ders  halka açık öğretilmiyor ve bu mirasa ihtimam gösterme hakkı garanti altına alınmıyorsa, o halde bu dilin yaşaması da teminat altına alınmıyor demektir. Mahkemenin aldığı bu karar, AGİT tarafından ulusal azınlıkların dilsel haklarına ilişkin olarak yerine getirilmesi istenilen ve seçilmiş olan resmi daire görevlilerinin kendi dillerini kullanma iznine sahip olduğunu, ve bu hakkın garanti altına alınması zorunlu olduğunu ifade eden  Oslo-Önerileri tavsiyeleri ile de ters düşmektedir.

FUEN Başkanı ve Avrupa Parlamento üyesi Lorant Vincze konu hakkında şöyle demiştir: ''FUEN, azınlıkların dil hakkı konusunda büyük bir geri adım arzeden bu karardan derin bir hayal kırıklığına uğramıştır. Bu olay, dil haklarının tüm Avrupa'da herhangi bir şekilde garanti altına alınmasının zorunlu olduğunu  ve bu haklara  basit mahkeme kararlarıyla el konamayacağını kanıtlamıştır. FUEN işte bu nedenle, azınlık dil ve kültürlerinin korunmasını teminen bir Avrupa Çerçevesi doğrultusunda angaje olmaya devam edeceği gibi, kannatimize göre AB, Azınlık Hakları ve Dil Şartnamesi'ne İlişkin Çerçeve Anlaşması hükümlerini üstlenmek ve bunları yerine getirmek zorundadır''.

Fotoğraf Kaynağı: plataforma-llengua