Güney Tirol'de çok dilli okullar nasıl işlev görüyor ? Kısa metrajlı yeni filmler içe bakışı sağlıyor

Güney Tirol Bölgesi sadece manzarasıyla özellik arzetmiyor. İtalyanca, Almanca ve Ladince olmak üzere bu bölgedeki bazı bölgelerde aynı anda üç resmi dil birden kullanılıyor. Çok dilli olmak oradakilerin çoğu için bir nevi günlük yaşam adeta. Alman ve İtalyanca dilleriyle yürütülen okul sistemi birbirinin yanı sıra mevcut olup, ebeveynler çocukları için okul tercihini serbestçe yapabiliyor. Güney Tirol'deki çok dilli eğitim sistemi, çok dilli eğitim için Avrupa çapında iyi bir örnek teşkil ediyor. Buna ilişkin geniş bir kamu bakış açısı tesis edebilmek için FUEN, film yprodüktörü Lukas Pitscheider ile ''İçe Bakış'' serisi altında yıl sonunda iki kısa film çekmiş olup, şimdi bu filmlerin galası gösterilmektedir.

Acaba oradaki okullar neyi emsalsiz yapabiliyorlar ? İşte biz bu soruyu Dolomit'in ortasında yer alan Abtei/Badia'daki Ladin Okulu ile Meran'daki Almanca dil tedrisatlı Sosyal Bilimler Lisesi'nin kız ve erkek öğrencileri ile, öğretmen ve okul yöneticilerine sorduk.

Şimdi karşımızda mesela; derslerin Almanca, İtalyanca ve Ladince gibi çok dilli yapıldığı Abtei/Badia'daki Ladin İlkokulu'nun 5.sınıfına giden Alex'i görüyoruz. Kız ve erkek öğrenciler bu çok dilli eğitimin avantajının tamamen bilincindeler. Alex bu konuda ''Müteakip okullarda işimiz daha kolay olacağı gibi, ileride bilim insanı ve hatta astronot bile olabiliriz'' diyerek ''Bir çok dil sayesinde iletişim daha basitleşecektir'' şeklinde devam ediyor.Ladince burada ''Araç Dili'' diye tanımlanan bir nevi -yardım gereci- olarak ve eğer bir kimse diğer diller ile anlaşmakta zorlanıyorsa, kullanılmaktadır. Zira, Gadertal'daki ahalinin yaklaşık % 90'ı bir azınlık dili olan Ladince'yi konuşmakta.

Bundan başka kadın ve erkek izleyiciler ''Entegre Edilen Dil Didaktiği'' metodunun ne olduğunu da öğrenmiş oluyorlar. Her bir konuda önce , hangi kelimelerin birbirine benzer ya da 3 ila, -burada İngilizce yabancı dilini de katarak- 4 dilde farklı olduğuna, hangilerini çocukların burada öğrendiğine veya o dile hakim olduklarına bakılıyor. Bayan öğretmen Miriam Clara kısa metrajlı filmde '' Kız ve erkek Öörencilere böylelikle cesaret vererek, her dili kendine has zorluğuyla birlikte kavramalarını sağlıyoruz'' ifadesini kullanarak, '' Öğrenciler böylelikle bir dilden diğerine daha süratli geçiş yapmayı öğreniyorlar'' açıklamasını yapmıştır.

Meran'de ise durum daha farklıdır: Buradaki ahali kendi arasında Almanca ve İtalyanca konuşanlar olarak hemen hemen aynı sayıda bölünmüş durumdadır. Filmi seyretmek için ziyaret ettiğimiz Sosyal Bilimler Lisesi'nde tüm dersler Almanca okutulmaktadır. Okul Müdiresi Martina Rainer ''Bizler burada diyalekt konuştuğumuzu ve akademik dilin öğrenilmesinin bir başka dil öğrenimi olduğunu gençlere bilinçli şekilde açıklıyoruz. Müdire Hanım ve meslektaşları bizlere genç insanların bilinçli şekilde Almanca konuşulan bir okulu neden seçmeye karar verdiklerini ve ''İki Dilli Yıl'' sözcüğünün ne anlama geldiğini de açıklamış oldular.

Sözkonusu kısa metrajlı filmler FUEN'in kültür ve eğitim çalışmalarında kullanılacaktır.

Arka plan: ''İçe Bakış'' adlı filmler dizisi ardı ardına Avrupa'daki azınlıkların eğitim kurumlarının perde arkasına bir bakış sunuyor. 2021 yılında Almanya-Danimarka sınır bölgesinden üç okul zaten gösterilmiş oldu: Bunlar; Almanya, Risum-Lindholm'deki Frizya-Danimarka İlk ve Karma Okulu, Danimarka, Apenrade'deki Kuzey Schleswig Alman Lisesi ve Almanya, Schleswig'teki A.P.Moller Skolen Danimarka Lisesi'dir.