Varoluş Kaygısından Azınlık Eğitimi Hakkına Kadar Uzanan Ciddi Tenakuzları – Slav Azınlıklar Çalışma Grubu'nun (AGSM)- Zagrep'teki Yıllık Toplantısı Ortaya Koydu

Hırvatistan'ın Zagrep'teki bu yılki AGSM Semineri'nin ilk görüşmelerinin konusu,  azınlık toplumlarından gelen bir çok kadının ekonomik yönden az gelişmiş bölgelerdeki sıkıntılı, stresli ve endişeli haliydi ve bu durum insanın iliklerine kadar işliyordu. Podyumdaki duygusal anlatımlar, Hırvatistan'da etnik bir azınlığa mensup olan bir çok kadının durumunun ne kadar  zor olduğunu açıkça ortaya koymaktaydı. İçinde temel alt yapı ve sosyal hizmetlerin zaafiyet arzettiği, ekonomik yönden daha az gelişmiş olan bölgelerde yerel toplulukları ayakta tutan bakım hizmetlerinin büyük bir kısmı, kadınların günlük yaşamı için orantısız seviyede yükseklik arzeden bir zorlanma arzetmektedir.

Özellikle 2020 yılındaki depremden gördüğü büyük hasarın varlığı hala devam eden  Banija ve Kordun gibi kırsal bölgeler başta olmak üzere, su, elektrik ve tıbbi bakım gibi alt yapı hizmetlerinde görülen zaafiyet nedeniyle, yaşam durumu dramatik bir haldedir. Hırvatistan'da yaşayan Sırp Ulusal Meclisinden (SNV) Jelena Nestoroviç'in organize ettiği projeler adeta birer nimet mahiyetinde olup, adıgeçen bunları şöyle ifade etmektedir : '' Bizler, kadınları hakları konusunda ilgilendirmek ve daha yüksek seviyede bir eğitimi tamamlamaları  doğrultusunde yetenekli kılmaya gayret gösteriyoruz''.

AGSM Semineri'nin ilk podyum müzakeresinin konusunu ''Azınlık Topluluklarındaki Kadınlar'' teşkil ediyordu.

Böylece bu yılki Slav Azınlıkları FUEN-Çalışma Grubu'nun (AGSM) Hırvatistan'ın Zagrep şehrindeki  yıllık oturumuna iştirak eden kadın ve erkek katılımcılar kendilerini, ev sahipliği  yapan Hırvatistan'ın kadın ve erkek sırp azınlığını meşgul eden büyük sorunların tam ortasında buldu. Oturum 19 Ekim tarihinden 22 Ekim's kadar sürecektir. Oturuma 14'ü, Hırvatistan'da yaşayan Sırp Azınlıklar dizisinden ve İtalya'nın Molise Hırvatları,  Almanya'nın Sorpları veya Yunanistan'nın Pomakları gibi 36 dış kökenli toplam 50 kişi katılacaktır. Katılımcılar, 12 ayrı ülkeden gelen  13 farklı azınlığın yaşadığı sevindirici  düzeydeki geniş bir ülke ve azınlık yelpazesini oluşturmaktadır.

Programda ayrıca, tamamen özel bir yer olan Zagrep'teki tarihi toplantı salonunda yerel ve ulusal bazdaki temsilcilerin katılımıyla yapılacak  bir teati ve azınlık hakları hakkındaki panel yer almaktaydı. AGSM Delegasyonu'na karşı selamlama konuşması, SNV-Genel Sekreteri Aleksandar Miloseviç, FUEN Başkan Yardımcısı Olivia Schubert, Şehir Meclisi üyeleri ve Belediye Başkan temsilcisi Marta Kis ve Rada Boric, Hırvatistan Hükümeti Başkan Yardımcısını temsilen Nemanja Relic ve Hırvatistan Parlamentosu Başkan Yardımcısı Furio Radin  tarafından yapılmış oldu. 

Zagrep Belediye Sarayındaki Tarihi Toplantı Salonunda Hırvatistan'daki Siyasi Temsilcilerle Toplantılar Yapıldı.

Bunun akabinde yapılan müzakereler turu sırasında kadın ve erkek katılımcılar, Hırvatistan'danın anayasasında  tümüyle yer alan  22 ulusal azınlık bulunduğunu öğrendi. Zagrep Şehri Azınlıklar Meclisi'nden Armi Hodzic'in gayet güzelce sunduğu gibi, bu azınlıkların siyasi katılım seviyeleri belediye meclislerinden, ve şehir ve bölgesel meclisler üzerinden tutun da Parlamento milletvekilliğine kadar  uzanmaktadır. Konuşmalarda, kağıt üzerinde azınlıklar için yeterli derecede koruma ve siyasi destek yer almakla birlikte, bunların uygulanmasında ekseriyetle görüldüğü gibi bir zorlukla karşılanıldığı da yerini  almış oldu.

Hırvatistan'daki Çek Azınlığı mensubu Tanja Novotni Golubic, ahali nüfusundaki  azalmanın sebeplerini açıkladı.

Yıllık toplantıya katılan  kadın ve erkek katılımcılar , ev sahipliği yapan azınlıklarla ilgili müzakereler ve gezilerin yanı sıra, her münferit azınlığın içinde bulunduğu güncel durum hakkında fikir teatisinde bulunarak, AGSM'nin geçtiğimiz yıldaki faaliyetine doğru geriye doğru  bir göz atarak, geleceğe matuf projeleri mercek altına aldı. Bu arada, şimdi Makedonya diliyle hazırlanmış mevcut broşürler de sunuldı (buradan çevrimiçi yoluyla izlenebilir).

Almanya'daki Lausitzli Sorplar Birliği'nden (Domowina)  oy birliğiyle yeni AGSM-Sözcüsü olarak Dr.Hartmut Leipner   seçildi (Fotoğrafta görülüyor) .  Adıgeçen, makamını mesleki nedenlerden ötürü bırakmak zorunda kalan, Karantiyalı Sloven Dr.Angelina Mlinar'dan  devraldı.

Hırvatistan'daki Sırp Azınlığın büyük kısmının yerleşik olduğu Banija Bölgesine yapılan bir gezi sırasında kadın ve erkek katılımcılar sonuçta 2020 yılının Aralık ayında cereyan eden yıkıcı deprem sonrasında oluşan durum hakkında şahsi bir izlenim elde ederek, akabinde yapılan bir müzakere esnasında karşı karşıya kalınan zorluklar hakkında mahallinde bilgi edindiler.  Bu doğal afet, çevre sakinlerine ait konutlara ve yaşamın temel elementlerine büyük zarar vermiş veya buları tamamen yerle bir etmişti. Hırvatistan'daki Sırp Ulusal Meclisi, yerel şubeleriyle birlikte sosyal ve tekrar inşa projelerinde fazlasıyla aktif eylemlerde bulunarak, çevre sakinlerini, FUEN ve üye organizasyonlarının 2020/2021 yılında düzenledikleri, depremdem zarar gören azınlığa mahsus para yardımı aksiyonunda da olduğu gibi gayri bürokratik şekilde ivedilikle desteklemiş oldu.

Anılan gezi, 2020 yılında cereyan eden bu elim depremin kalıntılarının hala açıkça görüldüğü Glina şehrini de kapsamına dahil etti.

Gerçekleştirilen bir podyum paneli esnasında,  deprem bölgesi Banija bölgesindeki azınlık organizasyonu sayesinde sağlanan  insani yardıma ait görüntüleri sunuldu.

Bunun akabinde gezi, Sırp Azınlığın çoğunluğu teşkil ettiği belediyelerden biri olan Vrginmost beldesine yol aldı. Vrginmost, Yugoslavya savaşı sırasında ortaya çıkan toprak ihtilafları sonrasında adı ' henüz kısa bir süre önce ''Gvozd'' olarak değiştirilmiştir. Bu kentte, kurtuluş savaşına ait ''Petrova gora'' adlı anıt (lütfen fotoğrafa bakınız) ve  partizan hastanesi de ziyaret edildi.

Geçmişteki ihtilaflara ait anılar kültürü ve buna ait hesaplaşma, hem dünya savaşı sonrasındaki süre ve sonrasındaki direniş mücadelesi ve hem de son Yugoslavya harbi açısından, gezinin tüm duraklarında önemli bir konu olarak tezahür etti. Geçmişte kalan bu hesaplaşmanın büyük bir kısmının hala  çocukluk zamanları zarfında var  olduğu da saptandı.

Hırvatistan'daki Ulusal Sırp Meclisi'nin (SNV) kadın ve erkek ev sahiplerine, seminerin organizasyonunda gösterdikleri işbirliği için canı gönülden teşekkür ederiz.

AGSM

32 üye kuruluşuyla birlikte Slav Azınlıkları Çalışma Grubu  FUEN Ağı dahilinde çoktan istikrar sağlamış ve  Avrupa'daki Slav Azınlıkların yıllık seminerlerini  münferiden değişik yerlerde organize eden ve uzun bir geleneğe sahip olan bir çalışma grubudur. AGSM Koordinasyonu 2017 yılında FUEN-Koordinasyonu tarafından devralınması üzerine, çalışma grubunun uzun yıllara dayanan çabaları, aktivitelerinin daha da gelişmeye devam etmesi ve profesyonelleşmesinden sonra nihayet gerçekleşebilmiştir.

Daha fazla bilgiyi https://agsm.fuen.org adresinden temin edebilirsiniz.